Deprem Gerçeği -23- İlave Katlar...
Projeli, ruhsatlı mevcut bir binaya ilave kat yapma durumunda 2007 Deprem Yönetmeliğine Göre Statik Performans Analizi yapmak zorunluluğu getirilmiştir. Performans analizi yapmadan önce bina betonarmesinden yeminli beton laboratuarları vasıtası ile karot numune almak gerekiyor, daha sonra paşometre yardımıyla donatı çapı, sayısı ve aralıklarının belirlenip bir raporda özetlenmesi halinde, statik tahkik yapılıp, bu ilave kat veya katların mevcut binaya getireceği yük ve deprem kuvvetlerini nasıl karşılayacağı hesap edilip, ona göre proje çıkartılması gerekiyor. Oysa pratikte hiçte böyle yapılmayıp, usta ve kalfaların tecrübe ve pratik zekasına göre, ya ilave betonarme kat veya son katlar yığma ilave ediliyor. Bazen de son kata, çelik kolon taşıyıcılar ile çelik konstrüksiyon çatı katı ilave ediliyor. Bu katlar belli bir hesaba, statik tahkike dayanmadığı için deprem sırasında mevcut bina, kütle olarak başka, son kat kütlesi farklı yönde salınım ve davranış periyodu gösteriyor. Buda yüklü bir TIR aracın ani fren esnasında TIR ayrı yöne, DORSE ayrı yöne gitmesi gibi bir sonuç doğuruyor.
Binalarda temelden çatıya kadar bir homojenlik olması gerekiyor ki, depremde bina tek parça halinde salınsın ve eski konumuna gelsin, kütlesi ve özgül ağırlığı dolayısı ile betonarme kısmı farklı salınır, yığma veya çelik konstrüksiyon kat (özgül ağırlığı ve yoğunluğu dolayısı ile) farklı salınır olduğundan, bina kendi kendine zarar verip hasar görmesine sebep olmaktadır.
İlave katlar, ya performans analizi projesine göre imal edilmesi, yada mevcut binanın aynı cins malzeme ile kat ilavesine devam edilmelidir.
Son kat çelik çatı olacaksa da, kolonlar betonarme dökülmeli, çelik çatı üstüne oturtulmalıdır. Yığma ilave yapılacaksa, yine kolonlar betonarme yapılıp kirişlerle birbirine bağlanmalıdır (Meyilli çatı kiriş ve hatıllar ile). Bunların üstüne çatı bağlanmalıdır.
Özetle ilave katlar, alt mevcut katların malzemesi ve tekniği ile aynı olmalı (çatı örtüsü farklı olabilir; ahşap çatı, çelik çatı vb.). Temelden son katın tavanına kadar kolonlar sürekli olmalı ki, katlar arası moment aktarımı sağlıklı yapılıp bina ve deprem yükleri temele sağlıklı aktarılsın.
Depremsiz günler dileklerimle…