Deprem Gerçeği -18- Depremden korunma yolları

Depremden kaçış yok! Ancak gerekli önlemler alındığında hayatta kalma şansınız bir hayli yüksek. İşte uzmanların bu konudaki uyarıları;            15 binin üzerinde insanın hayatını kaybettiği ve 30 bin kişinin de yaralandığı Marmara depremi ile birlikte yetkililer, yurdumuzun deprem kuşağında olması nedeniyle, 30 yıllık bir zaman diliminde depremlerin olabileceği ihtimali doğrultusunda arayış içerisine girdiler. Afet İşleri Genel Müdürlüğü'de bu doğrultuda vatandaşlarımızı bilgilendirmek amacıyla, 'Internet' kanalıyla deprem anında neler yapılması gerektiği konuları hakkında tek tek bilgiler veren sayfalar açtılar.            1995 Baskılı 'Deprem Önerileri 119' isimli Obunsha Publishing Company'nin yayınladığı, 'Deprem Olurken Nasıl Davranmalı' ismi altında, İnşaat Mühendisleri Odası Adana Şubesi tarafından 1998 yılında yayınlanan kitaba göre deprem anında neler yapmalıyız? Bu bilgilere göre deprem anında yapılacak olan işler;          1. Eğer apartman içerisinde bulunuyorsak?* Çok katlı apartmanlarda üst katlar alt katlara göre daha çok sallanıyor. Deprem anında bu binalarda bulunan insanlar.* Yangın merdivenlerinin kapıları açık bulundurmalı.* Ortak tehlike çıkışının (koridor) kapısını açık tutmalı.* Binayı boşaltırken asansörü kesinlikle kullanmamalı.* Asansörde iseniz en yakın kat düğmesine basın ve durduğu ilk katta asansörden inin.2. Depreme market ve mağazada yakalandıysak?* Büyük kolonların yanında durmaya çalışın. Raflardan ve dolaplardan uzak durun.* Yangın çıkışlarına, merdivenlere ve yürüyen merdivenlere koşmayın.* Anonsları dinleyin. Mağaza güvenlik personelinin uyarı ve önerilerini yerine getirin, onlara uyun dediklerini yapın.* Satın aldığınız şeyleri bırakın ve dışarı çıkarken elleriniz boş olsun.3. Eğer yüksek yapılarda depreme yakalandıysak?* Üst katlar alt katlara göre çok daha fazla sallanır. Daha çok dikkatli olmak gerekir.* Başınızı çanta, minder, kitap, klasör gibi şeylerle koruyun. Dolap, kahve makinesi ve sebil gibi şeylerden uzak, kolonlara yakın durun.* Masaya yakınsanız altına girin.* Asansörde iseniz en yakın kat düğmesine basın durduğu ilk katta asansörden inin.4. İş merkezinde veya sokakta bulunuyorsak?* En tehlikeli şeyler dökülen, kırılmış cam parçalı, ilan levhalarıdır. Bunlar düşebilir. Buralardan uzaklaşın.* Başınızı koruyun. Geniş açık alanlara gidin ya da güvenliğinden kuşku duymadığınız yapı varsa içine girin.* Geniş bir yol varsa ve trafik yoğun değilse yolun ortasındaki refüje kaçın ve orada durun.* İş makinelerinden, reklam levhalarından ve bahçe duvarlarından uzak durun.* Yolun kenarında ağaçlar varsa altına girip ve durun.   5. Deprem anında Tiyatro veya sinemadaysak?* Gösteri sırasında salon çok karanlıktır. Panik yapmayın. Güvenlik görevlilerine ve yetkililere dikkat edin, onları dinleyin.* Başınızı bir çanta ile koruyun, sıralar arasında çömelmiş durumda koltukların altına girebilecek biçimde durun.* Tavanda büyük bir aydınlatma armatürü veya avize varsa bunların altından uzaklaşın.* Yangın çıkışına doğru hemen koşmayın.* Yönetici ve yetkililerin sözlerine uyun.6. Yeraltı çarşısı veya yay geçidinde bulunuyorsak?* Yeraltı çarşısı yada yaya geçidinde eğer yangın, gaz sızıntısı ve su basması yoksa yer yüzeyinden daha güvenlidir. Elektrik kesilirse panik yaşanabilir.* Vitrinlerden uzak durun* Düşen cisimlere dikkat edin, kendinizi koruyun* Elektrik kesilse bile yangın çıkışı işaretleri yanık kalabilir paniğe kapılmadan hareket edin.* Hemen çıkış merdivenlerine koşup yukarı çıkmaya çalışmayın* Eğer yangın olursa ağzınıza bir mendil yada bir bez tutun. Duvarların kenarlarında çömelmiş yada yere eğilmiş konumda bulunduğunuz yeri boşaltmaya çalışın. Yeraltı çarşısı yada geçidinin çıkışları vardır ve duvar diplerinden giderek çıkışa kesinlikle varırsınız.  7. Üst geçitte yada köprü üstünde bulunuyorsak?* Köprünün yıkılma yada devrilme olasılığı olsa da parmaklıklara tutunmak daha güvenlidir.* Parmaklıklara ve tırabzanlara tutunun.* Sarsıntının bitmesini bekleyin.* Parmaklıklara tutunarak merdivenlerden inip uzaklaşın.8. Metro içerisinde neler yapmalıyız?* Raflara konulmuş eşyalar düşebilir. Başınızı kollayın ve koruyun, ellerinizle direklere ve tutunacak yerlere sıkıca tutunun.* Metro durunca herhangi bir anons yapılmadan dışarı çıkmayın; tren rayları üzerinde yada yakınında yüksek voltaj hatları vardır ve çok tehlikelidir. Ters yönden gelebilecek metro katarına dikkat edin. Ters yönden tren gelmediğinden emin olun.* Elektrik kesilmiş ise bir anda çok karanlık olacaktır. Kısa bir süre sonra acil durum ışıkları yanacaktır. Hemen paniklemeyin.* Tren yöneticilerinin sözlerine uyun.* İstasyonda platformda tren beklerken deprem olursa düşen cisimlere dikkat edin ve kolonların yanında bekleyin.9. Araba kullanırken deprem anında neler yapmalıyız?* Depremden sonra pek çok kişi arabasına atlayıp yola çıkacaktır. Yoğun bir trafik sıkışıklığı olması kaçınılmazdır. Kaza ve çarpmalara dikkat edin ve önlemeye çalışın. İlk anda yavaş yavaş sağa yanaşıp durun.* Yavaşlayın sağa yanaşıp durun, motoru durdurun. Kontak anahtarı yerinde kalsın, pencereleri kapatın ve kapıları kilitlemeden çıkın.* Eğer otoyolda iseniz yolun kenarındaki aydınlatma direklerine ve eğer varsa ses yalıtım duvarlarına dikkat etmeli, devrilebilir.* Radyodan yoldaki hasar ve diğer durumlar hakkında bilgi almaya çalışmalı. * Büyük kamyon ve tankerlerden uzak durmalıyız.* Otoyolda araç sürerken yoldaki anormal durumları ve yangınları cep telefonu ile yada yol kenarındaki acil telefon ile ilgililere haber vermeliyiz.10. Stadyumda maç izlerken deprem olursa?* En tehlikeli durum tribünlerde panik olmasıdır. Sakin olun, doğru karar vermek çok önemlidir.* En güvenilir yer sahanın ortasıdır. Sahanın ortasına gitmeye çalışın.* Anonsları dinleyin ve onlara uyun.