İstanbul’da Pandemi Döneminde Mahalle Esnafı Araştırması

İBB'ye bağlı İstanbul Planlama Ajansı bünyesinde faaliyet gösteren İstanbul İstatistik Ofisi, araştırma kapsamında İstanbul'da 39 ilçeden berber, kuaför, kırtasiye, terzi, kuru temizleme, restoran ve kafe işletmecilerinden oluşan 702 mahalle esnafıyla görüştü.

Araştırmada İstanbul esnafının Covid-19 öncesi ve sonrası değişen ekonomik koşulları incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre pandemi sürecinde kısıtlamalar ile birlikte mahalle esnaflarında çalışan kişi sayısı yüzde 39,3 azaldı. Bu süreçte esnafların yüzde 97,9'u gelirlerinin azaldığını belirtirken yüzde 92,6'sı kira, fatura ve işçi ücreti gibi sabit işletme giderlerini karşılamakta sıkıntı yaşadığını belirtti.   Pandemi döneminde müşterilerin berber ve kuaförlere gidiş peryodu ortalama 29 günden 87 güne yükseldi. Pandemi öncesinde berber ve kuaförlerin yüzde 20.4'ü tek başına çalışırken pandemi döneminde bu oran yüzde 41.9'a yükseldi. Günlük ortalama müşteri sayısında yüzde 55 azalma gerçekleşti. Yüzde 92.6'sı kira, fatura ve işçi ücreti gibi sabit işletme giderlerini karşılamakta sıkıntı yaşıyor. Katılımcıların yüzde 35.7'si borçlanarak, yüzde 33.7'si ucu ucuna karşılayabildiğini; yüzde 23.2'si karşılayamadığını, sadece yüzde 7.4'ü rahatlıkla karşılayabildiğini belirtti. Pandemi döneminde müşterilerin berber ve kuaförlere gidiş periyodu, ortalama 29 günden 87 güne yükseldi. Yüzde 96.3'ünün gelirleri azaldı; ortalama gelir kaybı ise yüzde 53.4 olarak belirlendi.   Pandemi sürecinde paket servisi hizmeti veren restoran ve kafe sayısı %64 arttı. Kafe ve restoranların pandemi sonrasında aylık ortalama müşteri sayıları yüzde 83.5; ortalama gelirleri yüzde 73.1 azaldı. Paket servis hizmeti veren restoran ve kafe sayısı,  yüzde 64 arttı. Yüzde 97.1'i kira, fatura ve işçi ücreti gibi sabit işletme giderlerini karşılamakta sıkıntı yaşıyor. Giderlerini, yüzde 53.4'ü, borçlanarak, yüzde 15.5'i ucu ucuna karşılayabildiğini; yüzde 28.2'si karşılayamadığını, sadece yüzde 2.9'u, rahatlıkla karşılayabildiğini açıkladı. Pandemi öncesnde işletmelerin %47,6’sı paket servis hizmeti verdiğini belirtirken %4,8’ sadece gel-al hzmet verdiğini belritti. Pandemi dönemi ile birlikte hem paket servis hizmeti hem de gel-al hizmeti veren işletme sayısı arttı.   Pandemi öncesinide kırtasyelerin %26,6’sı tek başına çalışırken pandem döneminde tek başına çalışanların oranı %52,4’e yükseldi. Kırtasiyelerin günlük ortalama müşteri sayısı yüzde 76; ortalama gelirleri ise  yüzde 64 düştü. Yüzde 92.3'ü, sabit işletme giderlerini karşılamakta sıkıntı yaşıyor. Yüzde 43.7'si, giderlerini borçlanarak, yüzde 33.1'i ucu ucuna karşılayabildiğini; yüzde 15.5'i karşılayamadığını, yüzde 7.7'si ise rahatlıkla karşılayabildiğini söyledi. Kırtasyeler pandemi öncesnde günlük müşter sayısının ortalama 85 kişi olduğunu belirtirken, pandem sürecinde günlük müşteri sayısının %76 azalarak 20 kişiye gerlediği ifade edlidi.   Pandem öncesinde terzilerin %56,9’u tek başına çalışırken pandem döneminde tek başına çalışanların oranı %75,2’ye yükseldi. Pandemi sürecinde yüzde 99.3'ünün gelirleri düştü; ortalama gelir kaybı ise yüzde 70.7 oldu. Terzilerin aylık ortalama müşteri sayıları, yüzde 80.5 azaldı. Yüzde 94.9'u kira, fatura ve işçi ücreti gibi sabit işletme giderlerini karşılamakta sıkıntı yaşıyor. Kuru temizlemecilerin iş kapasitesi yüzde 76 azaldı. Kuru temizlemecilerin hiçbirinde gelir artışı gerçekleşmezken yüzde 97.6'sı gelirlerinin azaldığını ifade etti.   Pandemi öncesinde kuru temzlemecilerin %24,6’sı tek başına çalışırken pandemi döneminde tek başına çalışanların oranı %48,4’e yükseldi Kuru temzlemecilerde pandemi öncesnde kendiler de dahl olmak üzere ortalama 3 kişi çalışırken pandemi sürecinde ortalama çalışan sayısı 2’ye düştü. Kuru temizlemecilerde çalışan toplam kişi sayısı se bu dönemde %27,6 azalırken işletmelerin %19,8’nde 1 kişi, %23,1’nde 2 ve daha fazla kişi işten çıkarıldı. İşletmelern %57,1’ aynı şeklde çalışmaya devam ettğini ifade etti.