Krizin benzeri 1957 yılında yaşanmıştı

12 Haziran milletvekili seçimlerinin ardından ortaya çıkan tutuklu vekiller krizinin bir benzeri de 1957 yılında yaşanmıştı. Kırşehir'den milletvekili seçilen Cumhuriyetçi Millet Partisi lideri Osman Bölükbaşı tutuklu bulunduğundan dolayı mecliste yemin edememişti.

1950'li yıllarda ülkenin hemen hemen her bölgesinde yüksek oy oranlarına sahip olan Demokrat Parti, 1954 yılında yapılan genel seçimlerde Kırşehir'de ciddi bir başarısızlığa uğramış, CMP Kırşehir'in neredeyse tüm oylarını alarak 5 milletvekilinin tamamını kazanmıştı. Bu beş vekilin arasında da en fazla oyu CMP lideri Osman Bölükbaşı almıştı.



Bu durum Demokrat Parti'de rahatsızlığa sebep olmuş, Demokrat Parti hükümeti mecliste yaptığı bir düzenleme ile Kırşehir'i cezalandırarak, Nevşehir'e bağlı bir ilçe haline getirmişti. Bu düzenleme dönemin önemli tartışma konularından biri olmuş Bölükbaşı'nın da hükümete muhalefeti git gide artmaya başlamıştı.

Yeni genel seçimlere doğru 1957 yılının haziran ayında, Demokrat Parti Kırşehir'i tekrar il haline getirecek bir kanun tasarısı sunarak yaptığı yanlıştan geri dönmeye çalışmıştı. Ancak bu kez de yapılan düzenlemede Osman Bölükbaşı'nın köyü olan Hasanlar Köyü il haline getirilen Kırşehir'e bağlanmıyor ve Nevşehir'de bırakılıyordu. Bu düzenleme sırasında mecliste gerilim artar. Mecliste Kırşehir'in tekrar il yapılması ile ilgili görüşmeler sırasında Bölükbaşı'nın Cumhurbaşkanı Bayar'a kindar demesi ve ‘onun maskesini düşüreceğiz' demesi, Demokrat Partilileri haysiyetsizlikle itham etmesi üzerine de mecliste kıyamet kopar. Meclis başkanı, Osman Bölükbaşı'na 3 oturuma katılmama cezasını meclisin onayına sunar. Meclisten gelen onay üzerine Osman Bölükbaşı kürsüden inerek meclis genel kurulunu terk eder. Ancak çıkışı sırasında olaylar devam eder. Demokrat Parti milletvekillerinden biri ‘sen kime küfrediyorsun' diyerek Bölükbaşı'nın üzerine yürüyünce yumruklaşma olur büyük bir kavga yaşanır.



Bu olaylar üzerine Osman Bölükbaşı'nın dokunulmazlığı mecliste kaldırılmış ve 6 gün sonra Meclise hakaretten mahkemece tutuklanarak 2 Temmuz 1957 tarihindeAnkaraMerkez cezaevine gönderilmişti. Bu durum üzerine ekim ayında gerçekleşen seçimlere Osman Bölükbaşı Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi'nin Genel Başkanı olarak cezaevinden katıldı. Ancak Kırşehirlilerin Bölükbaşı'na desteği devam etti. Yüzde 62 gibi bir oy oranıyla Bölükbaşı'na destek verdiler. Bu sonuçla Osman Bölükbaşı tekrar milletvekili seçilmiş oldu.Seçimsonuçlarının ardından Bölükbaşı mahkemeye başvurarak tahliye talebinde bulundu. Ancak mahkeme onun milletvekili seçilmesini tahliye sebebi olarak kabul etmeyerek mahkumiyetinin devamına karar verdi.



Bölükbaşı ile ilgili bu gelişmeler yaşanırken 1 Kasım 1957 günü yeni mecliste yemin töreni yapıldı. Milletvekilleri il sıralamasına göre meclis kürsüsüne çağrılırken sıra Kırşehir'e geldiğinde meclis başkanı Kırşehir'i atlayarak Bölükbaşı'nın ismini okumadı. Ancak mecliste yemin töreni gerçekleşirken başka bir yerde Ankara Merkez Cezaevi 10. Koğuşu'nda da bir yemin töreni yapılıyordu. Bölükbaşı radyonun başındaydı. Kırşehir'e sıra geldiğinde ayağa kalkarak sanki meclisteymiş gibi yüksek sesle milletvekili yeminini mahkûmların önünde yaptı.

Yaptığı bu yeminin ardından mahkemeye reddi hakim talebinde Bölükbaşı ayrıca tahliye talebinin karşısında görüş belirten savcıyı da dava etti. Bu çabaların sonunda 1 Aralıkta reddi hakim talebi kabul edilerek, yeni bir mahkeme heyeti oluşturuldu. Yeni mahkeme heyeti oy birliği ile Bölükbaşını tahliye etti. Bu tahliyenin ardından bir gün sonra Bölükbaşı 2 Aralık 1957 tarihinde Mecliste yemin ederek görevine başladı ve muhalefetine bıraktığı yerden devam etti. Ömer Aymalı- Dünya Bülteni / Tarih Dosyası