TÜRKİYE ÇOCUK VE AİLE İSTATİSTİKLERİ

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre; 2020 yıl sonu itibarıyla, Türkiye nüfusu 83 milyon 614 bin 362 kişi iken bunun 22 milyon 750 bin 657'sini çocuklar oluşturdu.

Çocuk nüfusun %51,3'ünü erkek çocuklar, %48,7'sini kız çocuklar oluşturdu. Birleşmiş Milletler tanımına göre; 0-17 yaş grubunu içeren çocuk nüfus, 1970 yılında toplam nüfusun %48,5'ini oluştururken bu oran 1990 yılında %41,8 ve 2020 yılında %27,2 oldu. Nüfus projeksiyonlarına göre; çocuk nüfus oranının 2025 yılında %26,6, 2030 yılında %25,6, 2040 yılında %23,3, 2060 yılında %20,4 ve 2080 yılında %19,0 olacağı öngörüldü.   Türkiye'nin çocuk nüfus oranının Avrupa Birliği üye ülkelerinden yüksek olduğu görüldü  Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin çocuk nüfus oranları incelendiğinde; 2020 yılında çocuk nüfus oranının AB ortalaması %18,2 oldu. AB üye ülkeleri içerisinde en fazla çocuk nüfus oranına sahip olan ülkelerin sırasıyla; %24,2 ile İrlanda, %21,6 ile Fransa, %21,1 ile İsveç olduğu görüldü. Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu ülkeler ise sırasıyla; %15,8 ile İtalya, %15,9 ile Malta ve %16,4 ile Almanya oldu. Türkiye'nin çocuk nüfus oranının %27,2 ile AB üye ülkelerinden daha yüksek olduğu görüldü.   Çocuk nüfus oranının en yüksek olduğu il Şanlıurfa oldu  ADNKS sonuçlarına göre; illerin toplam nüfusları içindeki çocuk nüfus oranları incelendiğinde; 2020 yılında en yüksek çocuk nüfus oranına sahip olan il, %45,3 ile Şanlıurfa oldu. Şanlıurfa ilini %42,8 ile Şırnak ve %40,9 ile Ağrı izledi. Çocuk nüfus oranının en düşük olduğu üç il ise sırasıyla; %17,3 ile Tunceli, %18,1 ile Edirne ve %18,7 ile Kırklareli oldu.   Çocuk nüfusun 2020 yılında %28,7'sinin 5-9 yaş grubunda yer aldığı görüldü  Çocuk nüfus yaş grubuna göre incelendiğinde, 2015 yılında çocuk nüfusun %27,9'unun 0-4 yaş grubunda, %27,7'sinin 5-9 yaş grubunda, %27,0'ının 10-14 yaş grubunda ve %17,4'ünün 15-17 yaş grubunda yer aldığı görülürken, 2020 yılında %26,9'unun 0-4 yaş grubunda, %28,7'sinin 5-9 yaş grubunda, %28,2'sinin 10-14 yaş grubunda ve %16,2'sinin 15-17 yaş grubunda yer aldığı görüldü.   Canlı doğan bebek sayısı 2019 yılında 1 milyon 183 bin 652 oldu  Doğum istatistiklerine göre; 2019 yılında canlı doğan bebek sayısı, 1 milyon 183 bin 652 oldu. Doğan bebeklerin 606 bin 861'i erkek, 576 bin 791'i ise kız oldu. Canlı doğan bebeklerin %96,9'unu tekil, %3,0'ını ikiz, %0,1'ini ise üçüz ve daha fazla çoğul doğumlar oluşturdu.   Sağlık Bakanlığı verilerine göre; hastanede gerçekleşen doğumların oranı, 2010 yılında %91,6 iken 2019 yılında %97,0 oldu. Sezaryen doğumların canlı doğumlar içerisindeki oranı ise 2014 yılında %51,1 iken 2019 yılında %54,4 oldu.   Beklenen yaşam süresi 15 yaşındaki çocuklar için 64,6 yıl oldu  Hayat Tabloları, 2017-2019 sonuçlarına göre; doğuşta beklenen yaşam süresi, Türkiye geneli için 78,6 yıl, erkekler için 75,9 yıl ve kadınlar için 81,3 yıl oldu. Türkiye'de 7 yaşına ulaşan bir çocuğun kalan yaşam süresinin ortalama 72,5 yıl, erkek çocuklar için 69,9 yıl ve kız çocuklar için 75,2 yıl olduğu görüldü. Çalışma çağının başlangıcı olan 15 yaşındaki çocuklar için ise bu süre 64,6 yıl oldu. Erkekler çocuklar için bu süre 62,0 yıl iken kız çocuklar için 67,3 yıl oldu. Bu yaş için kız ve erkek çocuklar arasındaki beklenen yaşam süresi farkının 5,3 yıl olduğu görüldü.   Çocuk bağımlılık oranı 2020 yılında %33,7 oldu Toplam yaş bağımlılık oranı, 15-64 yaş grubunda çalışma çağındaki her 100 kişi başına düşen, 0-14 ile 65 ve üzeri yaş grubundaki kişi sayısı olarak tanımlanır. ADNKS sonuçlarına göre; 2020 yılında toplam yaş bağımlılık oranı %47,7 oldu. Yaş grubu 15-64 olan her 100 kişi başına düşen, 0-14 yaş grubundaki çocuk sayısını ifade eden çocuk bağımlılık oranı ise %33,7 olarak gerçekleşti.   Bebeklere konulan en popüler erkek ismi Yusuf, kız ismi Zeynep oldu  ADNKS sonuçlarına göre; 2020 yılında doğan bebeklere konulan en popüler erkek bebek isimleri, Yusuf, Eymen ve Mustafa; en popüler kız bebek isimleri ise Zeynep, Asel ve Elif oldu. Bununla birlikte, 0-17 yaş grubundaki çocuklarda en çok kullanılan erkek isimlerinin Yusuf, Mustafa ve Demir; kız çocuk isimlerinin ise Zeynep, Elif ve Tülin olduğu görüldü.   Beş yaşındaki çocukların net okullaşma oranı %75,1 oldu   Milli Eğitim Bakanlığı örgün eğitim istatistiklerine göre; beş yaş net okullaşma oranı, 2015/'16 öğretim yılında %67,2 iken 2019/'20 öğretim yılında %75,1 olarak gerçekleşti.   Ortaokul seviyesinde net okullaşma oranı %95,9 oldu  Milli Eğitim Bakanlığı örgün eğitim istatistiklerine göre; ortaokul seviyesinde net okullaşma oranı, 2019/'20 öğretim yılında %95,9 oldu. Ortaokul seviyesinde net okullaşma oranı cinsiyete göre incelendiğinde, erkek çocuklar için %95,7, kız çocuklar için %96,1 olduğu görüldü.   Eğitim kademelerinde okul tamamlama oranları arttı  Milli Eğitim Bakanlığı örgün eğitim istatistiklerine göre, eğitim kademelerine ve cinsiyete göre okul tamamlama oranlarına bakıldığında yıllara göre bir artış gözlendi. İlkokul tamamlama oranı 2014/'15 eğitim ve öğretim döneminde %97,7 iken bu oran 2019/'20 eğitim ve öğretim döneminde %98,6 oldu. Ortaokul tamamlama oranı 2014/'15 eğitim ve öğretim döneminde %94,1 iken bu oran 2019/'20 eğitim ve öğretim döneminde %97,7 oldu. Ortaöğretim tamamlama oranı ise %58,8'den %70,3'e yükseldi. Ortaöğretim okul tamamlama oranı cinsiyete göre incelendiğinde, 2019/'20 eğitim ve öğretim döneminde erkek çocuklar için %67,8, kız çocuklar için %72,9 olduğu görüldü.   Resmi kız çocuk evlilikleri azaldı Evlenme istatistiklerine göre; 16-17 yaş grubunda olan kız çocuklarının resmi evlenmelerinin toplam resmi evlenmeler içindeki oranı 2002 yılında %7,3 iken bu oran 2020 yılında %2,7'ye düştü. Diğer taraftan, aynı yaş grubunda olan erkek çocuklarının resmi evlenmelerinin toplam resmi evlenmeler içindeki oranı 2002 yılında %0,5 iken bu oran 2020 yılında %0,1 oldu.   Yaş grubu 15-17 olan çocuklarda işgücüne katılma oranı %16,2 oldu  Hanehalkı İşgücü Araştırması 2020 yılı sonuçlarına göre; 15-17 yaş grubundaki çocukların işgücüne katılma oranı %16,2 oldu. İşgücüne katılma oranı cinsiyete göre incelendiğinde; bu oranın erkek çocuklar için %23,4 kız çocuklar için %8,6 olduğu görüldü.   Yaş grubu 2-14 olan çocukların en fazla görmede zorluk çektikleri görüldü  Türkiye Sağlık Araştırması 2019 yılı sonuçlarına göre; ailelerin beyanları doğrultusunda 2-14 yaş grubundaki çocukların %2,2 ile en fazla görmede zorluk çektikleri görüldü. Aynı yaş grubundaki çocukların %2,0'ının duymada, %1,5'inin öğrenmede, %1,4'ünün yürümede, %1,1'inin ise konuşmada zorluk çektikleri ifade edildi.   Üst solunum yolu enfeksiyonu çocuklarda en fazla görülen hastalık oldu  Türkiye Sağlık Araştırması 2019 yılı sonuçlarına göre; çocuklarda son 6 ay içinde görülen hastalık türleri incelendiğinde 0-6 yaş grubunda %35,9 ile en çok üst solunum yolu enfeksiyonu görüldü. Bunu %28,7 ile ishal, %9,5 ile alt solunum yolu enfeksiyonu, %6,9 ile kansızlık izledi. Yaş grubu 7-14 olan çocuklarda da %29,4 ile üst solunum yolu enfeksiyonu ilk sırada yer aldı. Bunu %18,3 ile ishal, %14,2 ile ağız ve diş sağlığı sorunları, %10,9 ile göz ile ilgili sorunlar izledi.   Babası vefat etmiş çocukların sayısı 269 bin 202 oldu   ADNKS sonuçlarına göre; 2020 yılında 22 milyon 750 bin 657 çocuk nüfusun içerisinde babası vefat etmiş çocuk sayısının 269 bin 202, annesi vefat etmiş çocuk sayısının 80 bin 798, hem annesi hem babası vefat etmiş çocuk sayısının ise 4 bin 518 olduğu görüldü.   Koruyucu aile yanında bakımı sağlanan çocuk sayısı 7 bin 864 oldu   Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'nın verilerine göre; 2020 yılında Türkiye genelinde kuruluş bakımı altında bulunan çocuk sayısının 13 bin 524 olduğu görüldü. Mevcut koruyucu aile sayısı 6 bin 481, koruyucu aile yanında bakımı sağlanan çocuk sayısı ise 7 bin 864 oldu. Evlat edindirilen çocuk sayısı 2020 yılında 493 oldu.   Boşanma davaları sonucu velayeti anneye verilen çocukların oranı %75,8 oldu   Boşanma istatistiklerine göre; 2020 yılında boşanan çiftlerin sayısı 135 bin 22 oldu. Kesinleşen boşanma davaları sonucunda 124 bin 742 çocuk velayete verildi. Çocukların velayetinin %75,8'inin anneye, %24,2'sinin ise babaya verildiği görüldü.   Çocuklar en fazla dışsal yaralanma ve zehirlenmeler sonucu hayatını kaybetti  Ölüm ve ölüm nedeni istatistiklerine göre; 2019 yılında 1-17 yaş grubunda en fazla çocuk ölümleri, dışsal yaralanma ve zehirlenmeler nedeniyle gerçekleşti. Söz konusu nedenle hayatını kaybeden, 1-17 yaş grubundaki çocuk ölüm sayısı 2019 yılında bin 326 oldu. Sinir sistemi ve duyu organları hastalıkları nedeniyle 877 çocuk, iyi huylu ve kötü huylu tümörler nedeniyle 684 çocuk, konjenital bozukluk ve kromozomla ilgili anomaliler nedeniyle 509 çocuk hayatını kaybetti.   Bebek ölüm hızı binde 9,1 oldu  Ölüm ve ölüm nedeni istatistiklerine göre; 2009 yılında bebek ölüm hızı binde 13,9 iken 2019 yılında binde 9,1'e düştü. Bebek ölüm hızı cinsiyete göre incelendiğinde, 2009-2019 yılları arasında bebek ölüm hızının erkek bebekler için binde 14,6'dan binde 9,8'e, kız bebekler için binde 13,1'den binde 8,4'e düştüğü görüldü.  Doğumdan sonraki beş yıl içinde ölme olasılığını ifade eden beş yaş altı ölüm hızı, 2009 yılında binde 17,7 iken 2019 yılında binde 11,2'ye düştü. Beş yaş altı ölüm hızı cinsiyete göre incelendiğinde; 2009-2019 yılları arasında beş yaş altı ölüm hızının erkek çocuklar için binde 18,5'ten binde 12,0'a, kız çocuklar için binde 16,8'den binde 10,3'e düştüğü görüldü.