Moved Permanently

Önceki yazılarımda hep yönetmelik değişikliklerini özetlemiştim. Bu yazımda da yine değişen ve 2019 yılında yürürlüğe giren 3 ayrı yönetmelikten bahsedeceğim..

1. Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği
2. Otopark Yönetmeliği
3. Riskli Yapıları Tespit Esaslarına İlişkin Yönetmelik
    

1. Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY)

          Bugüne kadar çıkan, 1975 – 1998 – 2007 yıllarının yönetmeliklerinden en kapsamlı ve tam 436 sayfasıyla en çok sayfaya sahip yönetmeliktir. Yani, deprem zamana dayalı değişmedi ama, her defasında deprem anlayışımız değişti ve buna göre binalarımızın inşa kuralları değişmiş oldu. Getirdiği en önemli değişiklik ise, bina döşemelerinde asmolen tip döşeme yapması çok zorlaştırıldı, neredeyse yapmayın diyor. Eğer, asmolen yaparsan sistemde çok sayıda perde istiyor (devrilme momentinin % 75 ini perde ile karşıla diyor) buda ekonomik olmuyor. Bir başkası ise, kolonların donatıları kat hızasında birleştirilmeyip, bindirme boylarına sadık kalıp, her katın ortasında birleştirilecek ( yani momentin sıfır olduğu bölgede) yine bir taşıyıcı, perde olması için 1/6 şartını getirdi, yani perde 25cm in 6 katlı olması (önceki 1/7 idi.)

         Yine en önemli değişiklik, artık 1.2.3. derece deprem bölgesi yok. Her binanın kordinatları; e-devlet sisteminden girilerek, söz konusu arsaya ait deprem parametrelerini alıp, zemin etütlerine göre statik hesap yapılacak, yani yeni deprem yönetmeliği, çok daha güvenli binalar yapmamıza yol gösterici olacaktır. Yine bu yönetmelik, etriyelere çok önem veriyor ve de etriye kanca uçlarının 135 derece olması hayati önem taşıdığına dikkat çekiyor.

1. Otopark Yönetmeliği ise,
    

         Bugüne kadar onlarca değişiklik gören otopark yönetmeliği, belki de en kapsamlı ve en çözücü olmasına karşın, uygulaması imkansız gibi görünmektedir. Bu yönetmelik, ada bazlı birleşim ve otopark ihtiyacını kendi bünyesinde çözmedikçe, tek tek parsellerin bunu çözmesi imkansız görünmektedir. 30 Haziran 2019 dan sonra yürürlüğe girecek bu yönetmelik, 250 m2den küçük parsellerin otopark ihtiyacı her daireye 1 otopark olmasına karşın, yapılacak arsanın 500 m çapında bir alanda, otopark satın alacak veya varsa 40 yıllık kirasını peşin ödeyerek tapuda işletecek ve o belgeyi belediyeye sunduğunda iskan alacak, dolayısı ile elektrik, su bağlatabilecektir. İstanbul’da her boş arsanın veya yenilenecek binanın 500 m çevresinde böyle bir otopark alanı yok ki, yerine getirilsin.

Oysa, aynı yönetmelik, Belediyelere 2 yıl içinde bu otopark planlarını yapmayı öngörmesine rağmen, uygulamayı hemen başlatıyor. Bu, bürokrasinin bir uygulama acemiliğidir.

1. Riskli Yapıların Tespit Edilmesine İlişkin Esaslar Yönetmeliği

            16 Şubat 2019’da değişti. 2012 den bugüne kadar uygulanan binanın kritik kattan inceleme, rölöve alma ve sıyırma dediğimiz donatı analizi, röntgeni, artık bodrum kat şart olup, inceleme katı denilen ilk açığa çıkan karttan ve her kattan sıyırma, korozyon tespiti, donatıda çap küçülmesi, zemin etüdü, 30 metre derinlikten alınan parametreler ile sadece mod birleştirme yöntemi ile statik çözümü öngörmekte. Bu yönetmelik, halen yürürlükte olup, lisanslı kuruluşlar tarafından bu yenilikleri içeren 2019 yılı kursuna katılarak, katılım belgesi alan kuruluşların yetkileri devam edecektir. Katılmayanların ise, 6 ay sonra şifreleri iptal olup girişleri kapatılacaktır.
          Bende, nacizane 2013 yılından bu süreye kadar LİSANSLI KURULUŞ yetkilisiyim, son kursa da katılarak yetkimi güncelledim.

Bu yönetmelik, incelenecek binaları 3 gruba ayırdı;
1- 10 katlı 30 metre yüksekliğe kadar binalar AZ KATLI
2- 30-50 metre yüksekliğe kadar 17 katlı binalar ORTA KATLI
3- 50 metre ve 17 kattan fazla binalara YÜKSEK KATLI BİNALAR diyerek,  hesap sistemlerini ayrı ayrı şarta bağladı.

      Yine önceki yönetmeliklerde olmayan bu yönetmeliğe yeni giren YIĞMA YAPILAR incelemek için ayrı şartlar getirdi.
      6306 sayılı yasa Kentsel Dönüşümü teşvik için çıkmış olup, onun bir maddesi ile, biz yetkili inşaat mühendisleri kuruluşlarına verilen bu yetki ile verdiğimiz Riskli Bina  raporu, o binayı en geç 105 gün sonra yıktırıyor.

     Bu nedenle, bana başvuran kişinin ; bir dilekçe, bir nüfus cüzdanı kopyası ve tapu hissesi ile  bütün binası riskli çıkarsa yıkılıyor. 6306 sayılı yasa, binaların bu kapsamda nasıl yıkılacağını ayrıntılı anlatıyor ve şarta bağlayıp teşvikler veriyor. Örneğin ,18 ay hibe kira yardımı sağlıyor veya konut başı 150. 000 TL ye kadar 10 yıl vadeli kredi ve faizinin %40ını hibe olarak kendi karşılıyor.  Aslında güzel bir teşvik , ancak kimileri bunu kiracıları tahliye için kullanmak istiyor. Kimi müteahitler ise binadan bir daire veya hisse satın alıp, bu yola başvurmak istemeleri de kötü örneklerden olmaktadır.

       Yine de bir deprem ülkesinde yaşadığımızı unutmayıp, binalarımızı yeni yönetmelik hükümlerine göre yenilenmenin yollarına, canımızın sağ kalması için çalışmalıyız.

Depremsiz Günler Dileklerimle…

Mustafa DEMİR
İnş. Yük. Müh.